Berghem, 26 won. Piekenhoef

De omgeving is leidend

Het stedenbouwkundig concept van de Piekenhoef in het Brabantse Berghem omvat vier fases, verdeeld over verschillende woonbuurten. Projectarchitect Wim van Oorschot van Quadrant Architecten uit Zevenbergen: “We hebben fase 1 en 2 voor een deel gedaan. Dat was nog voor de bouwcrisis. Fase 3 lag er middenin. Hierdoor lag deze fase geruime tijd stil. Stedenbouwkundig was het, zeker in de beginfase, zeer interessant. Er was nog geen beeldkwaliteitsplan. Met zes architectenbureaus is de 1^e en 2^e fase ontwikkeld, elk bureau met een eigen ontwerp. Het was maar de vraag hoe de aansluitingen tussen de verschillende architectuurbeelden er uit zouden zien. Een bijzondere uitdaging.”

Diversiteit aan sferen

Van Oorschot zegt niet te hebben verwacht dat het echter zo goed zou uitpakken. “Er is op deze wijze een mooie diversiteit van sferen ontstaan. De woonbuurten die wij hebben ontworpen onderscheiden zich door een afwijkende kapvorm. Duurzaamheid speelt ook een belangrijke rol. In de vorm van wadi’s bijvoorbeeld, die opvallend geïntegreerd zijn in het stedenbouwkundige weefsel. De woonkamer van de patiowoningen oriënteert zich op deze wadi’s. Groengebieden waar nauwelijks iemand komt. Sommige wadi’s zijn zo breed geworden dat er een verhoogd voetpad is aangelegd. De stedenbouwkundige structuur meandert weliswaar, maar is behoorlijk strak.”

Variaties in woningtypes

Van de aanvankelijke zes architecten, bleef voor de vierde en laatste fase alleen Quadrant Architecten over. Ook in fase drie had Quadrant een flinke vinger in de pap. De woningtypes variëren in deze fases. Zo kenmerken de hazelaarwoningen zich door robuuste, witte kaders die vanaf het maaiveld doorlopen tot rondom de dakkapel, de woningen aan Penningkruid hebben een sfeerbepalende lessenaarskap. Het handschrift van Wim van Oorschot is terug te vinden in pakweg 140 woningen in de Piekenhoef.

Van Oorschot ontwerpt situatief: “Ik kijk vooral wat de plek vraagt. De omgeving is leidend. We ontwerpen locatiegericht. Materialisatie is hierin belangrijk. Zoals de gevelsteen. De steen moet mooi zijn. Liever een matig ontwerp met een mooie steen dan een goed ontwerp met een slechte steen.”

Lessenaarsdaken

Fraai zijn in die locatiegebonden context de twee-onder-een-kapwoningen met kenmerkende lessenaarsdaken met ruime overstekken. Het lessenaarsdak reikt tot een hoogte van bijna vier verdiepingen en loopt naar de achterzijde terug tot een hoogte van twee verdiepingen. Hierdoor heeft de tweede verdieping veel ruimte. Dit wordt bovendien geaccentueerd door de grote glaspartijen op het dakterras aan de voorzijde van de woningen.

Aluminium detaillering

De rijen met lessenaarswoningen staan tegenover elkaar. Met daartussen een brede groenstrook. Ze verbinden in zekere zin twee woongebieden. Maar wie goed kijkt, ziet toch kenmerkende verschillen tussen de tegenover elkaar liggende woningen. De aluminium privacyschermen op de dakterrassen bijvoorbeeld, die de scheiding vormen tussen de twee aangrenzende woningen. In de ene rij zijn rechthoekige privacyschermen toegepast; in de andere rij privacyschermen met een afgeschuinde hoek, beide vormen zijn voorzien van melkglas.

De borstweringen van de loggia’s zijn voorzien van aluminium muurafdekkappen met aluminium balusters om de vereiste veiligheidshoogte te bereiken en tóch doorzicht te houden. De ramen in deze woningen zijn voorzien van aluminium waterslagen. Wim van Oorschot over de toepassing van aluminium detaillering: “Is er een alternatief?” zegt hij “Zink is mogelijk, maar dat passen we niet toe vanwege eventuele bodeminfiltratie. De voorgevel, die doorloopt tot in de borstwering van de dakterrassen is met hout bekleed. Daar leg je geen zware betonnen rand op. Het lichte aluminium is hiervoor veel geschikter. Daarom heb ik gekozen voor een aluminium muurkap met dito balusters.”