Hoofddorp, Het Gemaalhuis

JE KUNT ALUMINIUM ALLE KLEUREN MEEGEVEN DIE JE MAAR WILT

Eigenlijk kun je het geen dorp meer noemen, maar met 73.500 inwoners is Hoofddorp het grootste dorp in de Haarlemmermeer. Het heeft de allure van een middelgrote stad, wat omvang betreft te vergelijken met bijvoorbeeld Alphen aan den Rijn of Lelystad. Bij een gemeente van een beetje omvang hoort natuurlijk een herkenbare entree. Dat is Het Gemaalhuis dan ook geworden. Het ontwerp van Ronald Knappers en Thomas Gillet van Studio VVKH uit Leiden, in samenwerking met woning(concept)ontwikkelaar Timpaan tot stand gekomen, is een baken in het landschap. Het ontwerp refereert aan het bekende voormalige Cruquius gemaal in Hoofddorp. Dit gemaal staat nu te boek als Haarlemmermeermuseum.

Eenvoudige hoofdvormen

Knappers: “Het Cruquius gemaal is een prachtig historisch gebouw met eenvoudige hoofdvormen, maar ook met kenmerkende details, zoals kantelen en gevelornamenten. Die lijn heb ik doorgetrokken in het Gemaalhuis, dat ook bestaat uit eenvoudige hoofdvormen en vergelijkbare details.”

Dat ‘eenvoudige’ is niet te verwarren met simpel, ondergeschikt of voorspelbaar, integendeel. Het Gemaalhuis is een duidelijk statement in de omgeving, alsof het wil zeggen: ‘Hier begint Hoofddorp’. De symbolische toegangspoort tot de gemeente bruist van dynamiek. En verrast. Het wooncomplex heeft iets onvoorspelbaar en tegelijkertijd iets vertrouwds. Dat laatste komt wellicht doordat het ondanks zijn statuur op een natuurlijke manier in de omgeving past en er altijd al lijkt te zijn geweest. Misschien komt het ook doordat het een – herkenbare – verbinding oproept met het verleden: de uit robuuste bakstenen opgetrokken stoomgemalen die het gebied ooit drooglegden. “Ook voor het Gemaalhuis is robuust metselwerk toegepast en zijn kantelen her en der op de dakrand geïntegreerd. Het is een knipoog naar het verleden, maar zonder de neiging te hebben om in een nabije toekomst gedateerd te zijn. Als je het over pakweg dertig jaar voor het eerst ziet, zou je je kunnen afvragen of het Gemaalhuis een ouder getransformeerd project is geweest of dat het karakteristieke nieuwbouw van dertig jaar terug is geweest,” aldus Ronald Knappers.

Aluminium beplating

Het Gemaalhuis bestaat uit 83 woningen van verschillende typen. Achter het alzijdige gebouw bevindt zich een rustig woonhof, dat onder meer te bereiken is via een doorgang in het bouwblok. Het vormt op die manier een overgang van de kantooromgeving naar de woonomgeving. Kenmerkend zijn ook de forse raampartijen. Knappers: “De grootsheid van de vensters van het rechter bouwblok wordt benadrukt door de toepassing van geanodiseerde aluminium beplating onder de ramen.”

Aan de achterzijde van het wooncomplex is een parkeerdek gekomen. Het dak van het parkeerdek is onder meer gebruikt om voor een aantal woningen een dakterras te creëren. De borstwering is voorzien van aluminium muurafdekkappen. Ook voor de dakrandafwerking zijn aluminium muurafdekkappen toegepast. De architect: “Je kunt voor de randafwerking ook andere oplossingen bedenken. Beton bijvoorbeeld, maar dat heeft toch wel als nadeel dat het op den duur wat grauw wordt. Bij aluminium gebeurt dat niet en dat kun je bovendien alle kleuren meegeven die je maar wilt.”

Afvoer van water

Ook zijn in het complex aluminium waterslagen toegepast. Steeds vaker zie je dat de hemelwaterafvoer wordt geïntegreerd in de gevel en afgedekt met een aluminium beplating. Deze esthetische oplossing is ook op verschillende plaatsen in het Gemaalhuis te vinden. Het Gemaalhuis is niet alleen voor zijn bewoners een prachtplek. Ook architectuurliefhebbers kunnen er hun hart ophalen, want het imposante volume leeft: is het modern of juist niet? Is het een retroperspectief ontwerp? Wie zal het zeggen. Het heeft in elk geval veel kijkplezier te bieden. Opvallend is de associatie die de architect er zelf bij heeft: “Het doet me denken aan de architectuur die je terugziet in de Netflix-serie Peaky Blinders.”